Samas 3

समास 3 - दशक १

दासबोध दशक पहिला – समास तिसरा : शारदास्तवन ॥ श्रीराम ॥

आतां वंदीन वेदमाता । श्रीशारदा ब्रह्मसुता ।

शब्दमूल वाग्देवता । माहं माया ॥ १॥

जे उठवी शब्दांकुर । वदे वैखरी अपार ।

जे शब्दाचें अभ्यांतर । उकलून दावी ॥ २॥

जे योगियांची समाधी । जे धारिष्टांची कृतबुद्धी ।

जे विद्या अविद्या उपाधी । तोडून टाकी ॥ ३॥

जे माहापुरुषाची भार्या । अति सलग्न अवस्था तुर्या ।

जयेकरितां महत्कार्या । प्रवर्तले साधु ॥ ४॥

जे महंतांची शांती । जे ईश्वराची निज शक्ती ।

जे ज्ञानियांची विरक्ती । नैराशशोभा ॥ ५॥

जे अनंत ब्रह्मांडें घडी । लीळाविनोदेंचि मोडी ।

आपण आदिपुरुषीं दडी । मारून राहे ॥ ६॥

जे प्रत्यक्ष पाहातां आडळे । विचार घेतां तरी नाडळे ।

जयेचा पार न कळे । ब्रह्मादिकांसी ॥ ७॥

जे सर्व नाटक अंतर्कळा । जाणीव स्फूर्ती निर्मळा ।

जयेचेनी स्वानंदसोहळा । ज्ञानशक्ती ॥ ८॥

जे लावण्यस्वरूपाची शोभा । जे परब्रह्मसूर्याची प्रभा ।

जे शब्दीं वदोनि उभा । संसार नासी ॥ ९॥

जे मोक्षश्रिया माहांमंगळा । जे सत्रावी जीवनकळा ।

हे सत्त्वलीळा सुसीतळा । लावण्यखाणी ॥ १०॥

जे अवेक्त पुरुषाची वेक्ती । विस्तारें वाढली इच्छाशक्ती ।

जे कळीकाळाची नियंती । सद्गु रुकृपा ॥ ११॥

जे परमार्थमार्गींचा विचार- । निवडून, दावी सारासार ।

भवसिंधूचा पैलपार । पाववी शब्दबळें ॥ १२॥

ऐसी बहुवेषें नटली । माया शारदा येकली ।

सिद्धचि अंतरी संचली । चतुर्विधा प्रकारें ॥ १३॥

तींहीं वाचा अंतरीं आलें । तें वैखरिया प्रगट केलें ।

म्हणौन कर्तुत्व जितुकें जालें । तें शारदागुणें ॥ १४॥

जे ब्रह्मादिकांची जननी । हरीहर जयेपासुनी ।

सृष्टिरचना लोक तिनी । विस्तार जयेचा ॥ १५॥

जे परमार्थाचें मूळ । नांतरी सद्विद्याची केवळ ।

निवांत निर्मळ निश्चळ । स्वरूपस्थिती ॥ १६॥

जे योगियांचे ध्यानीं । जे साधकांचे चिंतनीं ।

जे सिद्धांचे अंतःकर्णीं । समाधिरूपें ॥ १७॥

जे निर्गुणाची वोळखण । जे अनुभवाची खूण ।

जे व्यापकपणें संपूर्ण । सर्वांघटीं ॥ १८॥

शास्त्रें पुराणें वेद श्रुति । अखंड जयेचें स्तवन करिती ।

नाना रूपीं जयेसी स्तविती । प्राणीमात्र ॥ १९॥

जे वेदशास्त्रांची महिमा । जे निरोपमाची उपमा ।

जयेकरितां परमात्मा । ऐसें बोलिजे ॥ २०॥

नाना विद्या कळा सिद्धी । नाना निश्चयाची बुद्धी ।

जे सूक्ष्म वस्तूची शुद्धी । ज्ञेप्तीमात्र ॥ २१॥

जे हरिभक्तांची निजभक्ती । अंतरनिष्ठांची अंतरस्तिथी ।

जे जीवन्मुक्तांची मुक्ती । सायोज्यता ते ॥ २२॥

जे अनंत माया वैष्णवी । न कळे नाटक लाघवी ।

जे थोराथोरासी गोवी । जाणपणें ॥ २३॥

जें जें दृष्टीनें देखिलें । जें जें शब्दें वोळखिलें ।

जें जें मनास भासलें । तितुकें रूप जयेचें ॥ २४॥

स्तवन भजन भक्ति भाव । मायेंवाचून नाहीं ठाव ।

या वचनाचा अभिप्राव । अनुभवी जाणती ॥ २५॥

म्हणौनी थोराहुनि थोर । जे ईश्वराचा ईश्वर ।

तयेसी माझा नमस्कार । तदांशेंचि आतां ॥ २६॥

इति श्रीदासबोधे गुरुशिष्यसंवादे

शारदास्तवननाम समास तिसरा ॥ ३॥