Samas 1

समास 1 - दशक ९

समास पहिला : आशंकानाम

॥ श्रीराम ॥

निराकार म्हणिजे काये । निराधार म्हणिजे काये ।

निर्विकल्प म्हणिजे काये । निरोपावें ॥ १ ॥

निराकार म्हणिजे आकार नाहीं । निराधार म्हणिजे आधार नाहीं ।

निर्विकल्प म्हणिजे कल्पना नाहीं । परब्रह्मासी ॥ २ ॥

निरामय म्हणिजे काये । निराभास म्हणिजे काये ।

निरावेव म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ३ ॥

निरामय म्हणिजे जळमये नाहीं । निराभास म्हणिजे भासचि नाहीं ।

निरावेव म्हणिजे अवेव नाहीं । परब्रह्मासी ॥ ४ ॥

निःप्रपंच म्हणिजे काये । निःकळंक म्हणिजे काये ।

निरोपाधी म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ५ ॥

निःप्रपंच म्हणिजे प्रपंच नाहीं । निःकळंक म्हणिजे कळंक नाहीं ।

निरोपाधी म्हणिजे उपाधी नाहीं । परब्रह्मासी ॥ ६ ॥

निरोपम्य म्हणिजे काये । निरालंब म्हणिजे काये ।

निरापेक्षा म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ७ ॥

निरोपम्य म्हणिजे उपमा नाहीं । निरालंब म्हणिजे अवलंबन नाहीं ।

निरापेक्षा म्हणिजे अपेक्षा नाहीं । परब्रह्मासी ॥ ८ ॥

निरंजन म्हणिजे काये । निरंतर म्हणिजे काये ।

निर्गुण म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ९ ॥

निरंजन म्हणिजे जनचि नाहीं । निरंतर म्हणिजे अंतर नाहीं ।

निर्गुण म्हणिजे गुणचि नाहीं । परब्रह्मासी ॥ १० ॥

निःसंग म्हणिजे काये । निर्मळ म्हणिजे काये ।

निश्चळ म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ ११ ॥

निःसंग म्हणिजे संगचि नाहीं । निर्मळ म्हणिजे मळचि नाहीं ।

निश्चळ म्हणिजे चळण नाहीं । परब्रह्मासी ॥ १२ ॥

निशब्द म्हणिजे काये । निर्दोष म्हणिजे काये ।

निवृत्ती म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ १३ ॥

निशब्द म्हणिजे शब्दचि नाही । निर्दोष म्हणिजे दोषचि नाही ।

निवृत्ति म्हणिजे वृत्तिच नाहीं । परब्रह्मासी ॥ १४ ॥

निःकाम म्हणिजे काये । निर्लेप म्हणिजे काये ।

निःकर्म म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ १५

निःकाम म्हणिजे कामचि नाहीं । निर्लेप म्हणिजे लेपचि नाहीं ।

निःकर्म म्हणिजे कर्मचि नाहीं । परब्रह्मासी ॥ १६

अनाम्य म्हणिजे काये । अजन्मा म्हणिजे काये ।

अप्रत्यक्ष म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ १७ ॥

अनाम्य म्हणिजे नामचि नाहीं । अजन्मा म्हणिजे जन्मचि नाहीं ।

अप्रत्यक्ष म्हणिजे प्रत्यक्ष नाहीं । परब्रह्म तें ॥ १८ ॥

अगणित म्हणिजे काये । अकर्तव्य म्हणिजे काये ।

अक्षै म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ १९ ॥

अगणित म्हणिजे गणित नाहीं । अकर्तव्य म्हणिजे कर्तव्यता नाहीं ।

अक्षै म्हणिजे क्षयचि नाहीं । परब्रह्मासी ॥ २० ॥

अरूप म्हणिजे काये । अलक्ष म्हणिजे काये ।

अनंत म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ २१ ॥

अरूप म्हणिजे रूपचि नाहीं । अलक्ष म्हणिजे लक्षत नाहीं ।

अनंत म्हणिजे अंतचि नाहीं । परब्रह्मासी ॥ २२ ॥

अपार म्हणिजे काये । अढळ म्हणिजे काये ।

अतर्क्य म्हणिजे काये । मज निरूपावें ॥ २३ ॥

अपार म्हणिजे पारचि नाहीं । अढळ म्हणिजे ढळचि नाहीं ।

अतर्क्ये म्हणिजे तर्कत नाहीं । परब्रह्म तें ॥ २४ ॥

अद्वैत म्हणिजे काये । अदृश्य म्हणिजे काये ।

अच्युत म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ २५ ॥

अच्हेद म्हणिजे काये । अदाह्य म्हणिजे काये ।

अक्लेद म्हणिजे काये । मज निरोपावें ॥ २७ ॥

अच्छेद म्हणिजे छेदेना । अदाह्य म्हणिजे जळेना ।

अक्लेद म्हणिजे कालवेना । परब्रह्म तें ॥ २८ ॥

परब्रह्म म्हणिजे सकळांपरतें । तयास पाहातां आपणचि तें ।

हें कळे अनुभवमतें । सद्गुपरु केलियां ॥ २९ ॥

इति श्रीदासबोधे गुरुशिष्यसंवादे

आशंकानाम समास पहिला ॥